BAKI,AzerVoice
Bu gün onun vəfat etdiyi gündür. Alparslan Türkeş
(1917-1997) – Türkiyə siyasətində önəmli rol oynamış,
Milliyyətçi Hərəkat
Partiyasının (MHP) qurucusu və lideri, eyni zamanda Türk
milliyyətçiliyinin əsas simalarından biri olan hərbçi və
siyasətçidir.
Doğum və Gənclik İlləri
Türkeş 25 noyabr 1917-ci
ildə Kiprin Nikosiya şəhərində anadan olmuşdur. Ailəsi
Osmanlı dövründə Kayseridən Kiprə köç etmişdi. Daha sonra ailəsi
ilə birlikdə Türkiyəyə köçən Türkeş, hərbi təhsil almış və
Ankara Hərb Akademiyasını
bitirmişdir.
Hərbi Karyerası və 27 May
İnqilabı
Alparslan Türkeş Türkiyə
Silahlı Qüvvələrində xidmət etmiş, NATO-da və müxtəlif hərbi
qurumlarda vəzifələr icra etmişdir. O, 1960-cı il 27 May hərbi
çevrilişində aktiv rol oynamış və çevrilişdən sonra
qurulan Milli Birlik Komitəsində yer almışdır. Daha sonra siyasi
proseslərə müdaxilə etdiyi üçün Hindistana sürgün olunmuş, 1963-cü
ildə Türkiyəyə qayıdaraq siyasətə atılmışdır.
Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP)
Qurulması
Türkeş, 1969-cu ildə
Milliyyətçi Hərəkat Partiyasını (MHP) quraraq partiyanın lideri
olmuşdur. O, "Türk-İslam Sentezi" ideyasını irəli sürərək,
Türk millətçiliyini İslam
dəyərləri ilə birləşdirməyə çalışmışdır. Onun liderliyi
ilə MHP, xüsusilə 1970-ci illərdə sağçı-millətçi hərəkatın əsas
mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir.
Siyasi Həyatı və 1980 Hərbi
Çevrilişi
1980-ci il 12 Sentyabr
hərbi çevrilişindən sonra digər siyasi liderlər kimi
Alparslan Türkeş də həbs edilmiş və 1985-ci ilə qədər məhbəsdə qalmışdır.
Azadlığa çıxdıqdan sonra siyasi fəaliyyətinə davam edərək MHP-ni
yenidən qurmuşdur.
Ölümü və Mirası
Türkeş 4 aprel 1997-ci
ildə vəfat etmişdir. O, Türk millətçiliyinin əsas ideoloqlarından biri
kimi tanınır və "Başbuğ" (lider) adlandırılır. Bugünkü
Türkiyə siyasətində onun qurduğu MHP və ideoloji xətti hələ də
təsirini davam etdirir.
Yekun
Alparslan Türkeş həm
hərbi, həm də siyasi karyerası ilə Türkiyə tarixində önəmli iz
qoymuş, milliyyətçi hərəkatın əsas qurucularından biri
kimi tanınmışdır.
