Əsas səhifə » İran və Husilər: Yəmənin Taleyini Kim Müəyyən Edir?

İran və Husilər: Yəmənin Taleyini Kim Müəyyən Edir?

BAKI,AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi


21 sentyabr 2014-cü ildə Yəmənin paytaxtı Sənada hakimiyyət Husilərin əlinə keçdikdən sonra ölkədə qarmaqarışıqlıq, zorakılıq və dağıntılar başladı. Şimaldakı Səda vilayətində dini hərəkat kimi yaranan Husilər qısa zamanda hərbi gücə çevrildi və Yəmənin milli təhlükəsizliyinə ciddi təhdid törədərək ölkənin sabitliyini zorla ələ keçirdi. Bu hadisə Yəmən xalqını çıxış yolu olmayan qaranlıq bir tunelə saldı.

İyirmi ildən çoxdur ki, Yəmənlilər bu tuneldə Husilərin idarə etdiyi rejimin əzabını çəkirlər. Azlıqda olan bu qrup xalq üzərində təzyiq göstərmək üçün dəhşətli metodlara əl atır. Küçələrdə təhlükəsizlik baryerləri qurdular, məscidləri dağıtdılar, insanları siyasi məqsədləri naminə müharibəyə sürüklədilər. Üstəlik, un və qaz qiymətlərinə etiraz edənləri belə öz hakimiyyətlərinə qarşı çıxanlarla eyni cərgəyə qoyaraq onları təzyiq və aclıq siyasəti ilə idarə etməyə başladılar.

Husilərin İdeoloji və Dini Manipulyasiyası

Husilər yalnız hərbi yollarla deyil, eyni zamanda ideoloji və dini manipulyasiyalar vasitəsilə də hakimiyyətlərini möhkəmləndirdilər. Onların şüarı "Allahu Əkbər... Amerika ölümə məhkumdur, İsrail ölümə məhkumdur, Yəhudilərə lənət, İslam qalib gələcək" kimi ifadələrlə doludur. Lakin gerçəklikdə bu şüar onların xalqı qorumaq məqsədi güdmədiyini, əksinə, yəmənliləri ölümə sürüklədiyini sübut edir.

Husilər xüsusilə şimal bölgələrindəki siyasətçiləri və qəbilə liderlərini cəlb edərək onlara Yəmənin keçmiş hakimiyyətindən və xarici müdaxilədən azad olunacağına dair boş vədlər verdilər. Lakin nəticə tamamilə fərqli oldu – onlar ölkənin infrastrukturunu dağıtdılar, yüzlərlə evi silah anbarına çevirdilər və bu bölgələri yaşanmaz hala gətirdilər.

Totalitar Rejim və İnsan Haqlarının Tapdanması
Husilər hakimiyyəti zorakılıq yolu ilə ələ keçirərək ölkədə hər hansı bir müxalifətə imkan vermədilər. Onların idarəçilik forması insan hüquqlarını açıq şəkildə pozur, məhkəmə sistemini sıradan çıxarır və dövlət qurumlarının fəaliyyətini iflic edir. Nəticədə Yəməndə xaos və hüquqsuzluq hökm sürür.

Husilərin yaratdığı təhlükə yalnız Yəmənlə məhdudlaşmır. Onlar ölkəni hərbi münaqişə zonasına çevirərək beynəlxalq ticarət yollarını təhdid edirlər. Xüsusilə, Qırmızı dəniz və Bab əl-Məndəb boğazından keçən beynəlxalq ticarət gəmilərinə hücumlar təşkil edərək dünya iqtisadiyyatına təsir göstərməyə çalışırlar.

Husilər ABŞ, Böyük Britaniya və İsrailə bağlı gəmiləri "siyasi hegemoniyaya qarşı legitim hədəflər" elan edərək onlara hücum edirlər. Bu səbəbdən qlobal ticarət yolları dəyişdirilib, gəmilər Yəmən sahillərindən uzaq marşrutlara yönəldilib, bu da ticarət xərclərinin və tranzit müddətinin artmasına səbəb olub.

İranın Husilərə Dəstəyi və Yəmənin Talan Edilməsi
Husilərin İrana bağlılığı Yəmən xalqına ağır bədəl ödədib. Tehran rejimi Husiləri "strateji müttəfiq" kimi təqdim etsə də, əslində onların vasitəsilə Yəməni öz maraqları üçün istifadə edir. İran Husiləri silahlandıraraq bölgədə öz təsir dairəsini genişləndirmək niyyətindədir.

İranın dəstəyi ilə Husilər Yəməndə sabitliyin bərpa olunmasına imkan vermirlər. Hökumət qüvvələrinin Sənanı geri almaq cəhdlərinə baxmayaraq, münaqişə getdikcə dərinləşir və Yəmənlilər sabah nə baş verəcəyini bilmədən qorxu içində yaşayırlar.

Bu vəziyyət yəmənli uşaqları da silah altında döyüşməyə məcbur edir. Onlar ailələrindən qoparılır, cəbhələrə göndərilir və ölümə tərk edilir. Husilər uşaqlara "cənnət vəd edərək" onların cəsədlərini döyüş meydanlarında qoyurlar.

Təhsil və Maarifləndirməyə Qarşı Müharibə
Husilər, təhsilin öz ideologiyalarına qarşı maneə olduğunu bilirlər. Savadlı insanların onların siyasətini dərk edərək onlara qarşı çıxa biləcəyini anlayan bu qrup, təhsil sahəsini çökdürməyə başladı. Husilər məktəbləri bağladılar, müxalif alimləri və ziyalıları ya öldürdülər, ya da onları məcbur edərək cəbhələrə göndərdilər.

Bu siyasət nəticəsində Yəməndə intellektual səviyyə kəskin şəkildə azalıb. Bir çox ziyalı məcburiyyət qarşısında ölkəni tərk edib, bəziləri isə Husilərin basqısından qorxaraq sussalar da, digərləri məcburi şəkildə onların ideologiyasına uyğun davranmağa başlayıb.

Dini və Mədəni Manipulyasiyalar
Husilər kənd yerlərində xüsusi dini təbliğat apararaq savadsız və yoxsul təbəqələri ideoloji olaraq öz tərəflərinə çəkməyə çalışıblar. Onlar yəmənlilərin gündəlik həyatına yad olan "Səda şüarı", "Xalq inqilabı günü", "Müqavimət günü", "Şəhid günü", "Vilayət günü" kimi terminləri həyatın bir hissəsinə çeviriblər. Bu isə onların cəmiyyət üzərində psixoloji və iqtisadi nəzarətini gücləndirib.

Yəmənin Beynəlxalq Səviyyədə Təhlükə Yaratması
Husilər təkcə Yəməndə deyil, eyni zamanda qlobal səviyyədə də təhlükə törədirlər. Xüsusilə, Qırmızı dənizdə və Bab əl-Məndəb boğazında ticarət yollarına hücumlar edərək dünya iqtisadiyyatına zərər vururlar.

Husilərin hədəfi adətən ABŞ, Britaniya və İsrail ilə əlaqəli gəmilər olur. Onlar bu hücumları "siyasi hegemoniyaya qarşı cavab" kimi təqdim edirlər. Lakin reallıqda bu, yalnız qlobal ticarət yollarını təhdid edərək, gəmilərin marşrutlarını uzatmaqla iqtisadi xərcləri artırır.

Husilərin Terrorçu Siyahısına Salınması və Gələcək Sual İşarələri
ABŞ 2021-ci ildə Husiləri terror təşkilatı siyahısından çıxarsa da, son hadisələrdən sonra onları yenidən terror təşkilatı kimi təsnif etdi. Bu qərar Husilərin fəaliyyətlərinin beynəlxalq arenada ciddi narahatlıq yaratdığını göstərir.

Bununla yanaşı, bəzi suallar açıq qalır:

Husilər necə olur ki, 2021-ci ildə terrorçu təşkilat siyahısından çıxarılıb, indi isə yenidən oraya daxil edilir?
Husilər İranın Suriyada, Livanda, İraqda və HƏMAS-dakı müttəfiqlərini necə satdığını görüb, özlərinin də eyni aqibətlə qarşılaşacağını nə vaxt anlayacaqlar?
Yəmənlilər Husilər tərəfindən oğurlanan milli kimliklərini nə vaxt geri qaytara biləcəklər?
Bu sualların cavabı, Yəmən xalqının bir araya gələrək, öz gələcəklərini Husilərin zülmündən azad etmə gücündən asılı olacaq.

Digər Kateqoriyalar

2025 © Azervoice