BAKI,AzerVoice
Livan hökumətinin yeni nazirlər bəyanatı, ölkədə Hizbullahın rolunu zəiflətmək və İranın təsirini məhdudlaşdırmaq istiqamətində mühüm bir dönüş nöqtəsi olaraq qiymətləndirilir. Bəyanatda müqavimət anlayışına istinad edilməməsi, Livanın yeni mərhələyə keçdiyini və İranın silah və maliyyə vasitəsilə ölkədə təsir imkanlarının azaldıldığını göstərir. Bu, İran kimi oyunçuların bölgədəki imkanlarının azalmasının göstəricisidir.
Hizbullahın legitimliyi zəiflədilir
Əvvəlki illərdə Livan hökumətinin sənədlərində Hizbullahın "müqavimət" adı altında müdafiə rolu vurğulanırdı. Lakin bu bəyanatda Livanın müharibə və sülh qərarını öz dövlət orqanlarının verdiyi açıq şəkildə qeyd olunub. Dövlətin ölkə ərazisində tam suverenliyi bərpa olunacaq.
İran təsirinin zəiflədilməsi
Bəyanat Hizbullah və İran üçün ciddi bir xəbərdarlıqdır. Hizbullah əvvəllər Livanda müharibəyə başlamaq və ya dayandırmaq qərarını təkbaşına verirdi, bu qərarlar isə İranın regional maraqları ilə üst-üstə düşürdü. Yeni siyasət Livanın milli maraqlarını ön plana çıxarmağa çalışır.
Xarici siyasətdə yeni yanaşma: Regional inteqrasiya
Bəyanatda qonşu Suriyayla əlaqələrin normallaşdırılması və qaçqın məsələsinin həlli üçün dialoqun başlanması qeyd edilib. Bu yanaşma, Suriyalı qaçqınların təhlükəsiz və könüllü şəkildə geri qaytarılması ilə Livanın daxili sosial-iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırmağı hədəfləyir.
Hizbullahın iqtisadi təsirinə zərbə
Yeni hökumət xarici investisiyaların qarşısındakı maneələri aradan qaldırmağı planlaşdırır. Neft və qaz axtarışları, əvvəllər Hizbullahın nəzarətində idi. İndi Qərb sərmayələri və Körfəz ölkələri ilə əməkdaşlıq imkanları yaranıb. Bu, İranın iqtisadi təsirinin zəiflədilməsi baxımından vacib addımdır.
İranın silah və maliyyə təchizatına qarşı tədbirlər
Rafiq Hariri Beynəlxalq Hava Limanında İranın əvvəlki sərbəst fəaliyyətinə son verilib. Artıq İran təyyarələrinin silah və döyüşçü daşımasına qarşı ciddi nəzarət tədbirləri həyata keçirilir. Bu, İranın bölgədəki logistik kanallarını bağlayır.
Hizbullahın daxili təzyiqlərinə qarşı ordu sərt addımlar atır
Son günlərdə Hizbullah tərəfdarlarının etirazları və zorakılıq aktlarına qarşı Livan ordusunun sərt müdaxiləsi partiyanın əvvəlki toxunulmazlıq statusunun bitdiyini göstərdi. Etirazçılara qarşı gözyaşardıcı qaz istifadə edilməsi və həbs qərarları Hizbullah üçün şok effekt yaradıb.
Maliyyə böhranına qarşı konkret addımlar
Livan hökuməti, Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) ilə yeni maliyyə razılaşması üçün danışıqlara başlayacaq. Bəyanatda qeyd olunur:
- Bank sektorunun yenidən qurulması planlaşdırılır.
- Əmanətçilərin hüquqları qorunacaq.
- Beynəlxalq standartlara uyğun islahat proqramı hazırlanacaq.
Livan 2019-cu ildən bəri ağır iqtisadi böhran yaşayır. 2020-ci ildə dövlət borcunun ödənilməməsi və bank sistemində əmanətlərin dondurulması ölkənin maliyyə sisteminə ciddi zərbə vurmuşdu.
Gələcək planlar və regional dəstəklər
Müşahidəçilər hesab edir
ki:
İran təsirindən azad Livan Körfəz ölkələri ilə
yeni iqtisadi
tərəfdaşlıqlara yol aça bilər.
Qərb sərmayələri ilə infrastruktur və enerji layihələrində
irəliləyiş əldə ediləcək.
Suriyadan qaçqın axınının
tənzimlənməsi ilə sosial gərginlik azaldılacaq.
Nəticə:
Bu nazirlər
bəyanatı, Hizbullahın Livandakı hökmranlığına qarşı tarixi bir
addım olmaqla yanaşı, İranın bölgədəki təsirini zəiflətmək üçün
beynəlxalq və regional
səylərlə uyğunlaşır. Livanın milli maraqları və iqtisadi bərpası yeni
dövrün əsas prioritetləri kimi görünür.
