BAKI,AzerVoice
İsrail və HƏMAS arasında müharibə, Qəzzada humanitar böhran, və Yaxın Şərqdə siyasi gərginlik gündəmdə qalmağa davam edir. İsrailin ultra-sağçı Maliyyə Naziri Becalel Smotriç, bazar ertəsi verdiyi bəyanatda HƏMAS silahlılarının silahlarını yerə qoymalı və Qəzzanı tərk etməli olduğunu bildirib.
İsrail-HƏMAS münaqişəsində yeni gərginlik
İsrail kabineti, İsrail və HƏMAS arasındakı atəşkəsin ikinci mərhələsini müzakirə etmək üçün iclas keçirdiyi bir vaxtda, Smotriç radikal bir tələb irəli sürüb. O, ABŞ prezidenti Donald Trampın planını dəstəkləyərək, hökumətin HƏMAS-a açıq ultimatum verməsini istəyib:
- Bütün israilli girovların dərhal azad edilməsi
- HƏMAS silahlılarının Qəzzanı tərk etməsi
- Silahların tam təhvil verilməsi
O, xəbərdarlıq edib ki, əgər bu tələblər yerinə yetirilməsə, İsrail müharibəni tam gücü ilə davam etdirəcək.
Trampın Qəzza planı və beynəlxalq reaksiyalar
ABŞ prezidenti Donald Trampın Qəzzanın "tam nəzarətə" alınması və fələstinlilərin digər ölkələrə köçürülməsi planı beynəlxalq ictimaiyyətdə böyük etirazlarla qarşılanıb. Smotriç isə bu planı dəstəkləyərək, İsrailin Qəzzanı tam ələ keçirməsi və müharibəni dayandırmaması çağırışını edib.
İsrail mediasına görə, İsrailin təhlükəsizlik kabineti bazar ertəsi keçirilən iclasda Qəzzada atəşkəsin ikinci mərhələsini və mümkün hərbi əməliyyatları müzakirə edib.
Qəzza müharibəsinin fəsadları
BMT-nin hesabatına görə:
- Qəzzadakı binaların 69%-i dağıdılıb və ya zədələnib
- Demək olar ki, bütün əhali məcburi köçkünə çevrilib
- Bölgədə geniş yayılmış aclıq və humanitar böhran yaşanır
Smotriçin mövqeyi və İsrail hökumətində bölünmə
Müharibənin davam etdirilməsinin qatı tərəfdarı olan Smotriç, Netanyahu hökumətindən ayrılmaqla hədələyib və İsrailin Qəzzanı tərk etməməli olduğunu deyib. Onun təkliflərinə aşağıdakılar daxildir:
- Qəzzanın 10%-nin İsrail tərəfindən ələ keçirilməsi və suverenlik elan edilməsi
- Bütün humanitar yardımın tamamilə dayandırılması
- Qəzza sakinlərinin yalnız bir istiqamətə - İsraildən kənara - getməsinə icazə verilməsi
Atəşkəs və girov mübadiləsi
İsrail və HƏMAS arasında atəşkəsin birinci mərhələsi ötən ay başlamışdı. Bu müddət ərzində:
- 19 israilli girov azad edilib
- 1,100-dən çox fələstinli məhbus buraxılıb
İsrail ordusunun məlumatına görə, HƏMAS-ın 7 oktyabr 2023-cü ildə İsrailə hücumu zamanı 251 nəfər girov götürülmüşdü. Hazırda:
- 70 girov hələ də Qəzzada saxlanılır
- 35 girovun öldüyü güman edilir
Nəticə
İsrail və HƏMAS arasında gərginlik davam edir. İsrailin Qəzzada nəzarəti ələ keçirmək və müharibəni dayandırmamaq niyyəti, beynəlxalq arenada geniş müzakirələrə səbəb olub. Müharibənin növbəti mərhələsinin necə inkişaf edəcəyi isə hələ ki, bəlli deyil.
