BAKI,AzerVoice
İraqın Baş naziri Məhəmməd Şiə əl-Sudani bildirib ki, ölkəsi Suriya ilə sərhədlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Suiryanın yeni hakimiyyəti ilə koordinasiya edir. O, həmçinin Suriyanın "İŞİD" terror təşkilatı ilə mübarizə və İsrailin Suriya ərazilərinə təcavüzü məsələsində "açıq bir mövqe" ortaya qoymasına ümid etdiyini bildirib.
Sudani, İraqın Suriyaya qaçqınların geri qayıtması və
sərhədlərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə dəstək verməyə
hazır olduğunu vurğulayıb. Ölkəsində müxtəlif dini silahlı
qruplarla bacara bilməyən əl-Sudani əlavə edib ki, İraq Suriyanın
xarici münaqişələrin mərkəzinə çevrilməsini istəmir.
Bağdad İran məngənəsindən çıxa bilmir – silahlı şiə
qrupları Tehrana tabedir
İraq hökumətinin və digər rəsmi qurumların Suriyanın keçid dövrü prezidenti olaraq Əhməd Şəraaya təbrik göndərməməsi, iki qonşu ölkə arasındakı gələcək əlaqələrin təbiəti ilə bağlı suallar doğurub. Bu vəziyyət, İraqın mövqeyinin, Suriyanın sabiq prezidenti Bəşşar Əsədin yaxın müttəfiqi olan İranın mövqeyi ilə nə dərəcədə uyğun olduğunu və bunun Bağdad və Dəməşq arasındakı təhlükəsizlik əməkdaşlığına necə təsir edəcəyini müzakirə etməyə səbəb olub.
İraqın mövqeyi, ölkənin qərarlarının İranın regional böhranlar və inkişaflarla bağlı mənimsədiyi siyasətə nə dərəcədə təsir göstərdiyini göstərir. İranın İraqdakı geniş nüfuzu, xüsusilə əksər siyasi partiyaların onunla əlaqələrinə əsaslanaraq, bu əlaqənin əhəmiyyətini daha da artırır.İranda bəzi siyasi dairələr isə İraqı İranın bir vilayəti hesab edirlər.
Hələ ki, İraqdakı heç bir qanunverici, hökumət və ya prezidentlik orqanı Suriyanın yeni prezidentinə təbrik mesajı göndərməyib. Halbuki, bir çox ərəb və regional dövlətlər Dəməşqdəkı yeni rəhbərliyi dəstəklədiklərini dərhal açıqlayıblar.
Bağdad, Suriyadakı yeni siyasi inkişaflara və inzibati
dəyişikliklərə çox ehtiyatla,daha doğrusu İranın baxış bucağından
yanaşır.
Əl-Sudani, keçən ilin dekabr ayında İraqın Dəməşqdəki diplomatik
missiyasının fəaliyyətini bərpa edəcəyini elan etmiş və Bağdadın
Suriyanın yeni idarəsi ilə əlaqə qurmağa qarşı olmadığını, bunun
yalnız Suriyanın və regionun sabitliyinə fayda verəcəyi təqdirdə
mümkün olduğunu vurğulamışdı.
8 dekabr 2024-cü ildə isə Suriyalı silahlı qruplar Dəməşqi ələ keçirərək, digər şəhərləri də nəzarət altına alıb, nəticədə 61 illik BAAS Partiyası hakimiyyəti və 53 illik Əsəd ailəsinin hakimiyyəti sona çatmış oldu.
Ölkənin yeni prezidenti olaraq təyin edilən Əhməd Şəraa keçid
dövrü hökumətini formalaşdırmaq üçün Məhəmməd əl-Bəşirə tapşırıq
verib.
Yeni vəziyyətdən istifadə edərək, İsrail ordusu süquta uğramış
rejimin hərbi obyektlərini və infrastrukturunu məhv etməyə başlayıb
və işğal etdiyi Colan təpələri bölgəsindəki işğalını
genişləndirməyə davam edib. Colan ətrafındakı tampon zonada
irəlilədikcə, İsrail ordusu Suriyanın cənubundakı Quneytira
bölgəsində işğalını dərinləşdirərək Dəməşqin 25 kilometr
yaxınlığına qədər irəliləyib. Lakin, bir müddət sonra bu
ərazilərdən geri çəkilib və geri çəkilərkən bəzi binaları və
obyektləri dağıldıb.
Baş nazir Məhəmməd Şiə əl-Sudani bildirib ki, İraq hökuməti "daxili və xarici bir çox çətinliklərlə üzləşib", ən önəmli çətinliklərdən biri isə resursların optimal istifadəsi və maliyyə və iqtisadi sahələrdə islahatlar olub. O, həmçinin İŞİD terror təşkilatına qarşı qələbə qazandıqdan sonra təhlükəsizlik və sabitliyin qorunması mühüm çətinliklərdən biri olduğunu deyib.
Şiə əl-Sudani 7 oktyabr 2023 hadisələrinin İraq üçün bir çox çətinliklər yaratdığını və onların yaratdığı nəticələrin, bütün region ölkələrini bir araya gətirən bir dialoq tələb etdiyini vurğulayıb. O, məqsədlərinin İraqı regiondakı bütün ölkələrin birləşə biləcəyi bir nöqtəyə çevirmək olduğunu bildirib.Lakin əl-Sudaninin bunu necə edəcəyi haqqında az da olsa təsəvvürü belə yoxdur.
