BAKI,AzerVoice,Hind Əl –Aryani, Yəmənli jurnalist və
araşdırmaçı
Mən Livanda doqquz il yaşamışam, o ölkəni çox sevmişəm və o,
həyatımda bir çox şeyi dəyişib. Bu barədə bir neçə məqalə yazmışam.
Amma bu məqalədə azərbaycanlı oxuculara Livanda, xüsusilə
Hizbullahın Husi qruplaşmalarını təlim və dəstəklə təmin etdiyi
bölgələrdə gördüklərim haqqında danışmaq istəyirəm. O
dövrdə yazdığım bir məqalədə Yəmənin Livan kimi olmasını
istəmədiyimi söyləmişdim. Amma indi Yəmən Livan kimi, hətta
Livandan daha betər oldu. Regionda ciddi hadisələr yaşanadı və
Livan ciddi şəkildə dəyişir, bəs Yəmən dəyişəcəkmi?
Yəmən İranın istədiyi kimi diolayısıyla Livan kimi oldu. Heç bir
mədəni bazaya sahib olmayan silahlı qruplaşma ölkənin idarəetməsini
ələ aldı. Livanda yaşayarkən dövlətin zəifliyinin şahidi olurdum,
Hizbullah isə qəhrəman, hörmətli və möhtərəm sayılırdı. Livandakı
vəziyyət zamanla Yəmənə də sirayət etdi.
Livan və Yəmən arasındakı oxşarlıqlar
Əli Abdullah Saleh hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldıqdan sonra bütün
siyasi tərəfləri, o cümlədən husiləri birləşdirən milli dialoq baş
tutdu. Lakin nəticədə hökumət devrildi və xaricə qaçdı. Bu qaçış
hökumətin nüfuzunu itirməsinə səbəb oldu. Həmin anı fürsət bilən
husilər "otel hökuməti" deyə hökumətlə istehza edərək ölkədə nüfuz
qazandılar və əsas şəhərlərə nəzarət etməyə başladılar. Bu vəziyyət
Livandakı kimi zəif bir dövlətin və güclü bir silahlı qruplaşmanın
varlığı ilə nəticələndi.
Husilər özlərini Hizbullah kimi göstərmək istəyirdilər. Onlar
adlarını "Ansar Allah" olaraq dəyişdirib bu adı beynəlxalq
ictimaiyyətə qəbul etdirdilər. Öz nəzarət etdikləri əraziləri
təhlükəsiz edərək hakimiyyətlərini gücləndirdilər. Lakin illər
keçdikcə onların korrupsiyası, ayrı-seçkiliyi və ədalətsizliyi üzə
çıxdı. Ailə adı insanlara üstünlük və ya rədd edilmə səbəbinə
çevrildi.
Husilər bir çox insanı işdən çıxararaq yerinə husi ailələrindən
olan şəxsləri təyin etdilər. Vergilər artırıldı, iş adamları
təzyiqlərə məruz qaldı, insanların torpaqları "vəqf torpaqları" adı
ilə ələ keçirildi. İllərlə dövlət qulluqçularının maaşları
ödənmədi. Bu vəziyyət xalqın narazılığını artırdı.
Yəmən İsrail ilə qonşu deyil və əraziləri işğal edilməyib. Ancaq
Qəzzədə baş verən hadisələr husilərə özlərini müqavimət
qəhrəmanları kimi göstərmək üçün fürsət oldu. Beləliklə, onlar
idarəçilikdəki uğursuzluqlarını gizlədə bildilər. Husilərə qarşı
çıxanlar "Amerikanın və İsrailin agentləri" kimi damğalandılar.
Livanda artıq Hizbullaha qarşı səslər yüksəlir və daxili, xarici
dəstəklə güclü bir dövlət qurulması arzusu yaranıb. Bu,
yəmənlilərdə də oxşar ümidlər yaradıb. Hökumətin korrupsiyası və
ölkəyə qayıtmaması narazılıq yaradıb, lakin dəyişikliklərə ümid
var.
Husilər son vaxtlar maaşların bərpa ediləcəyini elan etsələr də,
maaşların bölüşdürülməsi ilə bağlı planlar narazılıq yaradıb.
Qəzzədə atəşkəsin elan olunması ilə husilərin "müqavimət" imici də
sarsıla bilər. Yəmənə sülh və sabitlik gələcəkmi? Heç kim bilmir.
Ancaq biz ümid edirik ki, yəmənlilərin əzabları sona çatar və
ölkəyə sülh, təhlükəsizlik və güclü dövlət idarəçiliyi geri
qayıdar.
