Bakı,AzerVoice
“Məbəd qəyyumları” təsşkilatı bütün İslam dünyasının müqəddəs məscdii olan Əl-Əqsa məscidinin sökülməsi və onun xarabalıqları üzərində “Üçüncü məbədin” tikilməsi üçün çalışan sağçı ekstremist yəhudi qruplaşmasının üvzü, İsrail ordusunun zabiti Gerşon Solomon tərəfindən yaradılıb.
Bu, ravvinlərin rəhbərlik etdiyi 40 ifrat sionist yəhudi təşkilatından biridir və İSrailəd yəhudilərin özləri tərəfindən belə ekstrimist qrup kimi qəbul edilir.
“Məbəd Qəyyumları” qrupu Məsihin qayıdışına hazırlıq üçün yəhudilərdən Məbədin tikilməsinin tələb olunduğuna inanır və paytaxtı Qüds olan İsrailin qurulmasını bütün dünyanın xilasının başlanğıcı hesab edir. Təşkilat dəfələrlə Əl-Əqsaya hücumlar təşkil etməklə tanınıb və dəfələrlə iddia edilən məbədin təməl daşını qoymağa cəhd edib, lakin yerli əhalinin eləcə də, zaman zaman yəhidilərin özlərinin sərt reaksiyası ilə üzləşiblər.
Mənşəyi və qurulması
İsrail ordusunun zabiti Gerşon Solomon 1967-ci il İyun Müharibəsindən sonra “Məbəd Dağı Qəyyumları” qrupunu qurdu . O, tərəfdarları qarşısında çıxışında “Məbəd dağına qalxın, Məscidül-Əqsa və Müqəddəs Kilsəni sökün. Etdiklərimiz, Xilaskar Məsihin gəlişi üçün şərait yaratmaq” deyib.
Qrup Əl-Əqsaya hücumda fəallıq göstərən ən fəal ekstremist yəhudi təşkilatlarından biridir.
Qərargah
1982-ci ildə rəsmi olaraq tanınıb və qərargahı Qüds şəhərində yerləşir və Amerika Birləşmiş Ştatlarında filialı var, burada sionist hərəkatını dəstəkləyən xristianlar tərəfindən, xüsusən də Kaliforniyadan siyasi və maliyyə cəhətdən dəstəklənir .
Məqsədlər
Əhdi-Ətiq Məsihin yer üzünə qayıtması və İsrail xalqının xilası üçün 3 şərti nəzərdə tutur:
Bütün yəhudilərin “Müqəddəs torpaqlara” köçü.Allahın İbrahim, İshaq və Yaquba vəd etdiyini iddia etdikləri torpaqda İsrail dövlətinin qurulması.
Məscidül-Əqsada Üçüncü Məbədin yenidən qurulması.
Səmavi dinlərdə QÜDS
Bu İncil inancına əsaslanaraq, qrupun üzvləri 1967-ci ildə yarandığı gündən öz məqsədlərini müəyyənləşdirdilər və “Məbəd dağının azad edilməsinə qədər müqəddəs müharibə aparmağa” və Məbədi Əl-Əqsa xarabalıqları üzərində tikməyə and içiblər.Əqsanı yıxmaqla , hərəkat birinci Məshinin zuhuru üçün birinci şərti yerinə yetirildiyi düçüncəsinə inanır.
Yaxın müddətli hədəflər
Qüdsdə uzunmüddətli məqsədlərinə çatmaq üçün qrupun təşkilati olaraq gücləndirilməsi .
İsrail xalqının İsrailin xilası ilə bağlı “Tanrının planını” anlamaq üçün maarifləndirmə kampaniyası aparın.
Qrupun mesajını və prinsiplərini media vasitəsilə yaymaq və Məbəd dağının yanında konfranslar keçirmək.
Xristian ərəbləri və müsəlmanları Qüdsdən, xüsusən də “İncil Qüds” adlandırdığı yerdən qovmaq və oradakı İslami müqəddəs yerləri silmək.
Uzunmüddətli hədəflər
Məbəd dağının azad edilməsi (Əl-Əqsanın sökülməsi) və İslam ziyarətgahlarının Məkkə şəhərinə köçürülməsi.
İsrail xalqı və bütün millətlər üçün ibadət evi və mənəvi mərkəz olmaq üçün Məbəd dağında (Əl-Əqsa məscidi və Qaya günbəzini əhatə edir) iddia edilən Üçüncü Məbədin tikilməsi.
Fəratdan Nilə qədər İsrailin qurulması.
Qədim Qüdsün yenidən yalnız yəhidilərlə tam məskunlaşması.
Yuxarıdakılara əsaslanaraq, “Məbəd Dağının Qəyyumları” qrupu fələstinlilərlə hər hansı bir həlli rədd edir və bunda “İsrail”in bölünməsinin və Allahın vədinin və “Allah ilə Onun xalqı arasında bağlanan əhdin” pozulmasının səbəbi kimi qəbul edirlər.
Maliyyə dəstəyi
Təşkilt üzvlərinin özünü maliyyələşdirməsinə və Amerika assosiasiyalarının dəstəyinə, xüsusən də Kaliforniyada, ABŞ-da Pastor Con Haqinin başçılıq etdiyi sionist hərəkatını dəstəkləyən yevangelist xristianların əhəmiyyətli dəstəyinə arxalanır. Ən görkəmli tərəfdarlar ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampdır . Onların hamısı Fələstindəki “Armageddon” müharibəsinin olacağına və Məsihin qayıdışına səbəb kimi iddia edilən Üçüncü Məbədin inşasına inanırlar.İddia edilir ki, İsrail hökuməti məbəd qrupları adlanan qrupları nazirlik sektorları vasitəsilə külli miqdarda pullarla dəstəkləyir. Ayrıca “Məbəd qurulması” İSraildə bəzi dərsliklərə də əlavə edildi.Bir sıra tədqiqatçı və alim Məbəd Dağı Qəyyumlarını və digər Məbəd qruplarını Əl-Əqsadakı reallığı dəyişdirmək üçün İsrail işğalının icraçı aləti hesab edir və bunun israillilərin 60%-nin dəstəyinə malik olduğunu iddia edirlər.
Qrup 1967-ci ildə qurulduğu gündən etibarən Süleyman məbədini axtarmaq bəhanəsi ilə ziyarətgahı əhatə edən ərəb evlərinin, məktəblərin və məscidlərin altında qazıntılar apararaq işə başlamışdır. Hətta Məbədin altında dərin və uzun tunel qazdı və onun içərisində yəhudi sinaqoqunu qurdu.Təşkilat məscidül-Əqsaya fərdi və qrup basqınları təşkil etdi və məscidin içərisində Üçüncü Məbədin təməl daşını qoymağa dəfələrlə cəhd etdi, lakin buna nail olmadı.
Kəbənin idarəçiliyi yəhudilərə verilibmi?
Onun 1990-cı il oktyabrın 8-də Yəhudilərin taxt-tacı günü münasibəti ilə Əl-Əqsaya girmə cəhdi nəticəsində 21 fələstinli öldü, 200 dən çox insan yaralandı.29 iyul 2001-ci ildə “Məbəd Dağı Qəyyumları” qrupu Qüdsdəki Muğrabi Qapısında məbədin təməl daşının qoyulmasına icazə verən məhkəmə qərarı aldı.İsrail məhkəməsinin qərarı ilə, 2006-cı ildən basqınların tezliyi və onların iştirakçılarının sayı artıb və qrupun hücumçularına Əl-Əqsa məscidinin və Qayanın günbəzinin həyətlərində açıq Talmud dualarını və “səcdə” kimi tanınan şeyləri yerinə yetirməyə icazə verilib. Bir ay sonra İsrail Təhsil Nazirliyi və Yəhudi Agentliyi onlarla məktəbdə yəhudi uşaqlarına Qüdsün Köhnə Şəhərinin minlərlə nüsxəsini payladı, bu xəritədə Əl-Əqsanın yerində “Üçüncü Məbədin” təsviri əks olunmuşdu.13 iyun 2006-cı ildə İsrailin o zamankı baş naziri Ehud Olmert Britaniya parlamenti qarşısında çıxış edərək, fələstinlilərlə “Məbəd dağı” ilə bağlı danışıqlardan vaz keçməyəcəyini açıqladı.Həmin ilin növbəti ayında Şeyx Raed Salah, İsrailin məscidin gələcəyi üçün ən təhlükəli hesab etdiyi mübarək Əl-Əqsa məscidinin altında yeni qazıntılar apardığını açıqladı.“Məbəd Qəyyumları” və digər qrupların cəhdləri və hərəkətləri 7 oktyabr 2023-cü ildə Əl-Əqsa tufanı əməliyyatı , İsrailin təcavüzü və Qəzza zolağına hərtərəfli və görünməmiş müharibədən sonra artıb.Məscidül-Əqsa məsələləri üzrə mütəxəssis və Qüdsşünaslıq professoru Abdullah Maruf deyib ki, bu qruplar Netanyahu hökumətinin təməl daşıdır və onlar müharibənin onların müharibəsi olduğuna inanırlar.
