Bakı,AzerPress
1000 il ərzində ərəb dili bugünkü ingilis dili kimi ticarət, elm və siyasətin əsas beynəlxalq dili idi. Əsrlər boyu ingilis dili birbaşa ərəb dilindən götürülmüş bir çox sözləri qəbul etmişdir. Oxuculara ərəb mənşəli 20 ingilis sözü təqdim edirik
1/ Jumper: jubbah جُبَّة
Bu ərəb sözü ilk olaraq Avropa dillərinə 11-ci əsrdə İtaliyanın cənubunda qiymətli ipək paltarı olan “juppah” kimi daxil olmuşdur.
Həmçinin oxuyun:
İslam və ərəb xəttatlıq sənəti
İslamda tibb və təbabət
İslam kulinariyası və Avropa
2/ Admiral: amir أَمير
Admiral donanmada ən yüksək rütbədir. Termin beynəlxalq səviyyədə bir çox ölkələr tərəfindən istifadə olunur. Əslən ərəb sözü olan amīr (= komandir) sözündən yaranıb və ingilis dilinə qədim fransız dili ilə ötürülüb.
3/ Serendipity: serendib سرنديب
1001 Gecədə görünən qədim nağıl yeri Serendib həm də Şri Lanka adasının köhnə ərəb adı idi.
4/ Cotton: qutun قطن
Pambıq qədim romalılara məlum olsa da, bu söz və parça ərəb tacirləri tərəfindən orta əsrlərin sonlarında Avropaya gətirilmişdir.
5/ Safari: safar سفر
İngilislər 19-cu əsrdə səyahət üçün suahili sözünü – safari – qəbul etdilər. Sözün mənşəyi ərəbcə “səfər” və ya səyahətdəndir.
6/ Sugar: sukkar سكّر
Tarixi İpək Yolu ilə daşınan ən strateji məhsuylladan biri idi şəkər. ilə səyahət etmək üçün başqa bir söz, əvvəlcə Hindistanda istehsal olunan şəkərdir. VI əsrdə şəkər qamışı becərilməsi İrana çatdı və ərəblər tərəfindən Aralıq dənizinə gətirildi.
7/ Coffee: Qahwa قهوة
Qahvə ərəb dünyasında ən çox yayılmış içkidir və bu ad da ərəbcədən götürülmüşdür.
Həmçinin oxuyun:
Qəhvə və İslam mədəniyyəti
8/ Monsoon: mawsim موسم
Hind okeanının kənarındakı erkən ərəb dəniz tacirləri mövsümi yelkənli küləklərə istinad etmək üçün Mawsim və ya fəsillər sözündən istifadə edirdilər. Daha sonra bu söz ingilis dənizçiləri tərəfindən ekstremal hava şəraitində naviqasiya zamanı qəbul edildi.
9/ Lemon: Laymoon ليمون
Ərəbcə Laymoon (ليمون) sözü daha sonra limon kimi tələffüz edilmişdir.
10/ Elixir: al-iksir الإكسير
Eliksir müalicəvi gücə malik maye bir vasitədir. İslam dünyasınd atibbin inkişafı ilə bu söz sonradan avropa dillərinə keçdi.
11/ Algebra: Aljabr الجَبْر
Cabir bin Heyan tərəfindən qurulan Cəbr və ya Əlcəbr (الجَبْر) sahəsi ədədləri təmsil etmək üçün hərflərin və simvolların istifadə edildiyi riyaziyyatın ən mühüm qollarından biridir.
12/ Mattress: Matrah مطرح
Yastıqlarda yatmaq əslində ərəb ixtirası idi. Yastıqların atıldığı yerə ərəblər “Matras” deyirdilər. daha sonra bu söz italyan və ingilsi dilinə keçdi.
13/ Castle: Qasr قصر
Castle sözü “Qəsr” sözü ilə eyni məna daşıyır; böyük tikinti mənasını verir.
14/ Syrup: sharab شَراب
Sirop ərəb sözü olub şirin işki və ya sadəcə işki deməkdir.
15/ Ghoul: ghuul غول
Ölənlərin cəsədləri ilə qidalanan şər varlığı təsvir etmək üçün istifadə edilən bu söz ərəbcə ğul sözündəndir və bu söz öz növbəsində qəla-“tutmaq” felindən qaynaqlanır.
16/ Carat: qirat قيراط
Karat ər 200 mq qiymətli daş və mirvari ölçmək üçün termindən istifadə edilir və ərəb dilində “qi:ra:t” kimi tələffüz olunan söz “kiçik çəki” deməkdir.
17/ Kohl: kohul كحل
Qədim dövrlərdən bəri göz qapaqlarını qaraltmaq üçün istifadə olunur və müasir dövrdə kömür məhsulu makiyaj məhsullarında istifadə üçün bütün dünyada qəbul edilir. Tələffüz kohul, ləkə və ya boya üçün ərəbcə “kah’ala” sözündən gəlir. Azərbaycanda sürmə də deyilir.
18/ Loofah: lufah ليفة استحمام
Misir ərəbcə “lu:fah” sözü qabıqları süngər kimi istifadə edilə bilən lifli bitki mənasını verir.
19/ Alchemy: al-kīmiyāʾ الكيمياء
Ərəbcə kimiya (كيمياء) və ya əl-kimiyaʾ (الكيمياء) sözündən əmələ gəlib. Ərəb termini qədim yunanca χημία, khēmia və ya χημεία, khēmeia, ‘metalların ərintiləri sənəti’, χύμα (khúma, “maye”), χέω (khéō, “I pour”) sözlərindən əmələ gəlib.
20/ Jar: jarra جرّة
Jarra, saxsıdan düzəldilmiş bir qabdır. İngilis dilində bu haqda ilk qeydlərlərə1418 və 1421-ci illərdə rast gəlinir.
